Markalaşma; tüketici kitlesinin gözünde belli bir markayla ürün ya da hizmeti özdeşleştirme sürecidir. Yani bir ürünle birlikte sizin markanız ilk akla geliyorsa markalaşma politikanızı başarılı bir şekilde oluşturduğunuzu belirtebiliriz. Markanın özgün, kişisel, beğenilir bir yapıya bürünmelidir. Markalaşma müşteri kitlesinin zihnide kalıcı bir yer edinebilmektir. Böylece her zaman daha fazla kişiye ulaşmayı başarabilirsiniz.
Markalaşma süreci yeni müşterilerin bir ürün ya da hizmet satın alma kararını çok önemli oranda etkileyen bir olgudur. 2015 yılında yapılan dünya çapında bir ankette her 10 kişiden 6’sı bildikleri markadan alışveriş yapıyor. Ayrıca her 10 kişiden 2’si ise bir ürün satın alırken sempati duydukları markalara öncelik veriyor.
Markalaşma sürecini tamamlamış bir şirketin ürün ya da hizmetlerinin ötesinde bir kimliği olur. Müşteriler ürün ya da hizmetler dışında bağ kurabileceği bir yapının bir parçası olur. İşletmenizin insanların akıllarında kalıcı hale gelmesi markalaşma sürecinin temelleri arasındadır. Diğer rakiplerinizden farklı olduğunuzu ortaya koymanın en önemli yollarından biri büyük bir marka haline gelmektir.
Markalaşma Kavramları Nelerdir?
Markalaşma sürecine girmek isteyen firmalar ya da kişiler için öncelikle markalaşma kavramları hakkında detaylı bilgi verelim. Çünkü bu kavramları bilmeden büyük bir marka haline gelemezsiniz. Tüm sektörler için geçerli markalaşma kavramları şu şekildedir;
Marka Farkındalığı
İnsanların ve hedef kitlenin markayı ne kadar bildiği marka farkındalığı terimini karşılar. Markanızın varlığını hedeflediğiniz kişiler bilmezse markanızdan alışveriş yapamazlar. Bu yüzden sektörünüzde hedef kitlenize karşı markanızın farkındalığını oluşturmalısınız. Yani bir Starbucks, bir Coca Cola gibi insanlar sektörde var olduğunuzu bilmelidir.
Marka Yayılımı
Markanızda yer alan ürün çeşitleri ve faaliyet gösterdiğiniz sektörü ortaya koyan kavramdır. Marka yayılımı sayesinde şirketlere ve bireylere marka farkındalığı ve gelir kaynaklarını arttırma şansı doğar. Otomotiv şirketi olarak bildiğimiz Hundai çim biçme makinesi ve iş makinesi de üretir.
Marka Kimliği
Firmanızın kişiliği ya da hedef kitlenize verdiğiniz söz olarak marka kimliğini tanımlayabiliriz. Marka kimliği bir firmanın sahip olduğu ve savunduğu temel değerlerin birleşimidir. Ürünlerinizi nasıl tanıttığınız, müşterilerinize sağlayacağınız deneyimin ne olduğu, müşteri gözünde çizdiğiniz görsel imaj marka kimliğinin alanına girer. Marka kimliğiniz markanızın sadece isimden meydana gelmediği, çok daha fazlası olduğunuzu gösterir.
Marka Yönetimi
Markanızı nasıl yarattığınızı ve nasıl yönettiğinizi gösterir. Markanızın tercih ettiği renkler, paketler, web sitesi, mobil uygulamaların tasarımı, sosyal medya hesapları gibi somut unsurları barındırır. İnsanların markanızı nasıl algıladığını ortaya koyar. Canlı bir varlık gibi düşünülen markanın insan ilişkileri de buna göre yürütülmelidir. Emek verilmeyen ilişkilerde güven sağlamak zor olur.
Marka Bilinirliği
Markanızın insanlar ve hedef kitleniz tarafından nasıl tanındığını gösteren terimdir. İnsanlar logonuzu, paketlerinizi, sloganınızı ya da reklamlarınızı görmeden markanıza dair bir algı hissetmelidir. İnsanlar nasıl belli markaları direkt olarak gördüklerinde anımsarlarsa sizi de öyle sektörünüzde anımsamalıdır. Markanızın renklerinin dahi akıllara kazınması marka bilinirliği ile ilgilidir.
Marka Değeri
Markanızın müşteri güveni, müşteri algısı gibi açılardan sahip olduğu ticari değer marka değeridir. Markanızın mal varlığı, yatırım ve borsada gördüğü işlemler de marka değerinizi yansıtır.
Marka Güvenilirliği
İnsanların markanıza ne kadar güvendiğini gösterir. Hedef kitleniz tanıtım ve reklamlarınızda verdiğiniz sözü ve vadettiklerinizi hayata geçirmenize önem verir. Mesela Dominos 30 dakika içinde pizzayı getirmeden ücret alırsa sözünü tutmamış olur. Hizmet kaliteniz her zaman yüksek olmalı ve söz verdiğiniz noktalarda hedef kitlenizi hayal kırıklığına uğratmamalısınız. Her 4 insandan 1’i kurumsal ve büyük firmalara daha fazla güven duymaktadır.
Markalaşma İçin Neler Gereklidir?
Markalaşma sürecinde firmaların atması gereken bazı adımlar vardır. Markalaşma adımları başka bir yazımızın konusu, ancak sizlere bir markanın markalaşma sürecine girebilmesi için nelerin gerekli olduğunu açıklayalım;
Marka İsmi Belirleme
Markalaşma sürecinde markanızın ismi çok önemlidir. Yaratıcı bir isim tek başına büyük bir marka yaratmayı başarabilir. Akılda kalıcı, kolay öğrenilen, hatırlanması kolay bir marka adı bulursanız markalaşma sürecini çok basit hale getirebilirsiniz.
Marka Logosu
Her markanın kendine has, akıllara kazınmayı hedefleyen bir logosu vardır. Logo markalaşma sürecinin en önemli yapı taşları arasındadır. Logo zihinlerin görsel algılama kısmına hitap ettiği için akılda kalıcıdır. Logonuz marka isminizin görsel hale getirilmiş tamamlayıcı ögesidir.
Marka Sloganı
Markanız için dikkat çekici bir marka sloganı bulmalısınız. Etkili bir marka sloganı sayesinde markanızı hedef kitlenize çok az sözcüklerle ulaştırabilirsiniz. Sloganınız karakterinizi, farklılığınızı, ürün ve hizmetlerinizi ve vaatlerinizi anlatmalıdır. Marka imajınız için slogan profesyoneldir.
Hedef Kitle Belirleme
Markalaşma sürecine girerken hedef pazarınızı doğru şekilde seçmelisiniz. Belirlediğiniz kitlenin coğrafi, demografik, psikografik ve davranışsal özelliklerini dikkate alarak homojen bir gruplandırma yapmalısınız. Hedef kitle belirlerken öncelikle pazar araştırması yaparak müşteri kitlesini belirlemelisiniz. Daha sonra sizin için en kazançlı olacak kitleyi belirlemelisiniz. Daha sonra markanızı belirlediğiniz kitleye göre yaratabilirsiniz.
Marka Konumlandırma
Markanızı yarattıktan sonra markanızın hedeflediğiniz pazarda nasıl konumlandırılacağını bilmelisiniz. Hedef kitlenizin dikkatini çekecek bir alan belirlemelisiniz. Sonrasında faaliyet göstereceğiniz lokasyonda kendi rakiplerinizi iyi tanımalı ve onların faaliyetlerini de belirlemelisiniz. Tüketicilerin sizi tercih etmesini sağlayacak bir politika hayata geçirmelisiniz.
Marka Değeri Oluşturma
Markanızın insanların gözünde bir değeri olması markalaşma sürecinin en kritik aşamalarındandır. Markanızın tercih edilebilmesi için hedef kitlenize bazı vaatlerde bulunmanız gerekiyor. Marka değeri oluştururken hedef kitlenize vadettiğiniz tüm vaatleri de yerine getirmeniz gerekir. Tüketicileri etkileyebilmek için belirttiğiniz her şeyi onlara vermelisiniz.
İşbirliği Yapılacak Markalarla Anlaşma
Markalar da sosyal bir popülasyon olarak görülmelidir. İnsanlar gibi büyür, gelişir ve belli bir prestije sahip olur. Bunu sağlamak için de diğer markalarla işbirliği yapılması gerekir. Marka konumuzu güçlendirecek ve sizleri hedef kitlenize ulaştıracak ortaklıklar için avantajlı fırsatları bulmalısınız.
Küçük İşletmelere Markalaşma Önerileri
Büyük işletmeler zaten bütçeleri çok yüksek olduğu için markalaşma için gerekli tüm çalışmaları yürütürken zorluk çekmezler. Markalaşma sürecinde asıl sorunu küçük ya da orta ölçekli işletmeler yaşar. Özellikle sektörünüzde güçlü aktörler varsa markalaşmanızı tamamlayabilmek için çok doğru adımlar atmalı ve emek vermelisiniz.
Dünyada ve Türkiye’de özellikle internetle birlikte markalaşma sürecini başarıyla yürütebilen çok sayıda küçük işletme bulabilirsiniz. Şimdi sizlere küçük işletmeler için markalaşma önerileri sunacağız;
Markanızın Canlı Olduğunu Varsayın
Markanızı da insanlar gibi canlı olarak düşünmelisiniz. Bir insanın adı, kişiliği ve insanlarda bıraktığı ilk izlenim varsa markanızın da bu şekilde bir izlenimi olacaktır. Markanızı nasıl tanıtacağınızı, markanızın karakterini, insanlar üzerinde ilk hitap şeklini önceden belirlemelisiniz. Markalaşma sürecinde küçük işletmeler mutlaka müşterileriyle iyi iletişim kurmalıdır. Markanıza bir insanmış gibi yaklaşarak bunu başarabilirsiniz.
Tutarlı Davranmaya Özen Gösterin
Bir markanın gözden düşmesine sebep olan en önemli sebeplerden biri tutarsızlık olur. Büyük markaların politikalarını incelediğinizde tutarlılık en çok önem verdikleri değerlerden biridir. İnsanların markanızdan şüphe duymasına hiçbir şekilde müsaade etmeyin. Bu yüzden tüm mecralarda belli bir standart yakalamalı ve bu kaliteyi korumalısınız. Ayrıca tüm kitlenize hitap etme şekliniz her platformda aynı olmalıdır.
Her Zaman Bir Stratejiniz Olsun
Marka stratejinizin olması çok önemlidir. Markanızın her zaman spesifik ve uzun vadeli hedefleri olmalıdır. Markalar büyüdükçe amacını, hedeflerini, kimliğini de güncellemeli ve geliştirmelidir. Marka stratejisini belirlemeli ve her zaman düzenleme ve iyileştirmeler yapmalısınız. Stratejiniz duruma ve gelişmeye göre esnek ve çözüm odaklı olmalıdır.
Özgün Çalışmalara İmza Atın
Her sanatçı gibi markalar da başka markalardan ilham alabilirler. İlham almak çok doğal bir süreçtir. Ancak ilham almak ile taklit etmek arasında çok ince bir çizgi vardır. Rakip firmalarınızı ve diğer markaları inceleyerek sizi özgün kılacak ve öne geçirecek bir çalışma planlayın. Sizi özgün ve farklı kılan çalışmaları markalaşma sürecinde öne geçmenizi sağlayacaktır.
Yetenekli Ekiplerle Birlikte Çalışın
Markalaşma sürecinde küçük işletmelerin en büyük kazancı başarılı çalışanlardır. Bu yüzden markalaşma sürecinde yetenekli ekiplerle yola çıkın. Her birey öncü bir firmanın bir parçası olmaktan gurur duyacaktır. Alanınızda en bilgili ve başarılı insanları markanıza kazandırmalısınız. Marka algınız iyileştikçe iş başvurularında size daha kaliteli insanlar gelecektir.
Küçük işletmelerin markalaşma çalışmalarını profesyonel ve tutarlı yürütmesi her zaman önemlidir. Çünkü tüketiciler küçük bir işletmeden vazgeçme konusunda çok kararlı olabilirler. Hedef kitlenizle iyi iletişim kurarsanız vazgeçilmez olabilir ve markanızın büyüklüğünü herkese çok kolay bir şekilde gösterebilirsiniz.
Markalaşma Sürecinde Nelere Dikkat Edilmelidir?
Markalaşma sürecinde firmaların dikkat etmesi gereken bazı noktalar vardır. Markalaşma çalışmalarında firmalar şu noktalara dikkat etmelidir;
- Markanızı sizin ürün ve hizmetlerinizin temsilcisidir. Bu yüzden tüketici kitlenizin zihnin olumlu bir izlenim bırakmaya özen göstermelisiniz.
- Markanız diğer markalardan ayırt edici olmalıdır. Sizi farklı kılacak yönleri ön plana çıkarmalısınız.
- Markanız tüketiciler tarafından kolay telaffuz edilmeli, kulağa hoş gelmeli ve hiçbir şekilde unutulmamalıdır.
- Markalaşma sürecinizin başarılı olmasını istiyorsanız tüketici kitlenizin zihnine işleyecek birkaç kelimeyle ürün ya da hizmetlerinizi nitelendirecek bir slogan oluşturmalısınız.
- Dünyaya açılacak bir marka oluşturmayı hedefliyorsanız marka adınız faaliyet yürüteceğiniz ülkede kötü bir anlama sahip olmamalıdır. Başka dillerde ya da yerel söyleyişlerde markanızın ne anlama geldiğini araştırın.
- Markalaşma sürecinizi yürütürken Türk Patent Enstitüsüne başvurarak markanızla ilgili detayların daha önce tescillenip tescillenmediğine bakmalısınız. Ayrıca çalınmaması için sizler gerekli tescilleri yapmalısınız.
- Markalaşmada günümüzde dijital varlık da önemlidir. Kurumsal sosyal medya hesapları oluşturmalı ve bir web sitesi oluşturmalısınız. Bunun için kaliteli bir domain belirlemelisiniz.
- Ürün ya da hizmetlerinize uygun olan bir alan adı seçerken alan adının Türk Patent Enstitüsünde marka araştırması yapılmalıdır. Marka araştırması yaparak markalaşma sürecini yürütmeniz hayal kırıklığına uğramanıza engel olacaktır. Bunun için gerekli çalışmaları yürütmelisiniz. Gerekirse araştırma için profesyonel bir ekipten destek alarak araştırma yapabilirsiniz.
Markalaşma Sürecinde İnternetin Rolü
Markalaşma sürecinde son yıllarda internet büyük bir rol üstlenmeye başladı. Markalar daha fazla kişiye ulaşmak için artık internetin nimetlerinden yararlanabilirler. Ancak internet çok hızlı bir yer olduğu için sizler de sürekli olarak aktif olmalısınız. Başarılı markalar günümüzde hedef kitlesiyle internet üzerinde sağlıklı bir iletişim kurmaktadır.
İnsanların artık bir markaya güven duyabilmesi internet üzerinden ulaşabilmesine bağlıdır. Markanıza internet üzerinden ulaşılabilmesini istiyorsanız sosyal medya, web sitesi, arama motoru gibi birçok alanda çalışma yürütmelisiniz. Dijital markalaşma için dijital pazarlama stratejisi oluşturmalı ve dijital ortamda size destek olacak profesyonel bir ekiple çalışmalısınız. Markalaşmada dijital ajanslar ve uzmanlar sizi rakiplerinizin önüne geçirecek önemli bir etmendir.